بررسی معضل تامین کاغذ در سومین گردهمایی مدیران مراکز چاپ و انتشارات دانشگاه‌های برتر کشور
سومین گردهمایی مدیران مراکز چاپ و انتشارات دانشگاه‌های برتر کشور با حضور دبیر کارگروه ساماندهی کاغذ وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی به میزبانی دانشگاه علامه طباطبائی برگزار شد.
به گزارش مرکز چاپ و انتشارات، سومین گردهمایی مدیران مراکز چاپ و انتشارات دانشگاه‌های برتر کشور روز چهارشنبه، مورخ 1397.12.22در محل دانشکده علوم ارتباطات دانشگاه علامه طباطبائی با حضور نمایندگان دانشگاه‌های تهران، شهید بهشتی، پیام نور، صنعتی خواجه‌نصیر، صنعتی شریف، علم و صنعت، اصفهان، صنعتی اصفهان، شیراز، صنعتی امیرکبیر، تربیت مدرس و نیز حضور آقای کمالی‌نژاد، دبیر کارگروه ساماندهی کاغذ وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی برگزار شد.
در آغاز این گردهمایی دکتر زندمقدم، مدیر مرکز چاپ و انتشارات دانشگاه علامه طباطبائی ضمن خوشامدگویی به ارائه خلاصه‌ای از گردهمایی پیشین و ارائه گزارشی از شرکت در نمایشگاه بین‌المللی کتاب مسکو پرداخت. زند مقدم با اشاره به حمایت رایزنی فرهنگی جمهوری اسلامی در روسیه از مشارکت نماینده دانشگاه‌های برتر ایران در نمایشگاه مسکو از هماهنگی‌های به عمل آمده با رایزن فرهنگی ایران در چین در خصوص حضور در نمایشگاه پیش‌روی پکن خبر داد. مدیر مرکز چاپ و انتشارات دانشگاه علامه طباطبائی سپس با طرح دستور جلسه با موضوعات رسیدگی به معضل تامین کاغذ و شرکت در سی و دومین نمایشگاه بین‌المللی کتاب تهران از حضار خواست تا به تبیین مواضع بپردازند.
در ادامه دکتر محمدرضاخانی، نماینده دانشگاه پیام‌نور با بیان ظرفیت‌های این دانشگاه در تولید کتاب مسائلی همچون تورم، سوء‌مدیریت در توزیع کاغذ و نیز واسطه‌گری را جزء عوامل موثر در ایجاد معضل کاغذ ارزیابی نمود.
دکتر علیاری، نماینده دانشگاه صنعتی خواجه‌نصیر به موضوع چاپ غیرقانونی کتب دانشگاهی توسط ناشرین متفرقه اشاره کرد که در پی بروز مشکل تامین و توزیع کاغذ برای ناشرین دولتی فراگیر شده است.
دکتر موسی‌خانی، نماینده دانشگاه تهران نیز با بیان اینکه سهمیه کاغذ دریافتی از اتحادیه ناشران با حجم تولیدات سالانه تناسب ندارد اظهار داشت این مساله به عدم توانایی این دانشگاه در انجام تمام سفارشات دریافتی اعم از چاپ سربرگ و اوراق امتحانی منجر شده است. وی نیز با تایید مشکل چاپ غیرقانونی کتب راه‌حل را در روی‌آوردن دانشگاه‌ها به کتب الکترونیک دانست.
سپس دکتر همتی، نماینده دانشگاه اصفهان از تعطیلی موقت چاپخانه آن دانشگاه به علت زیان‌ده بودن فرآیند تولید کتاب و واگذاری امور چاپ به بخش خصوصی خبر داد.آقای مومن‌زاده، نماینده دانشگاه شیراز با بیان اینکه چاپخانه این دانشگاه سالهاست که تعطیل شده است، به سیاست حذف انبارداری و چاپ مقطعی کتاب متناسب با درخواست‌های الکترونیک اشاره نمود و از گام آتی این دانشگاه در ارائه کتب چندرسانه‌ای اطلاع داد.
دکتر نبید، نماینده دانشگاه شهید بهشتی با طرح این مساله که آیا باید کتاب چاپ بکنیم یا نه؟ اظهار داشت این دانشگاه مازاد نیاز کاغذ خود را از بازار آزاد تامین کرده و علی‌رغم برعهده داشتن نقش دانشگاهی در صنعت چاپ به ناچار با شرکت‌های متفرقه انتشاراتی وارد مذاکره شده است وی همچنین با تائید اظهارات سایر نمایندگان از ضرر وارده به این دانشگاه در نتیجه چاپ غیرقانونی کتاب خبر داد.
دکتر زند مقدم در واکنش به موضوع چاپ غیرقانونی کتاب پیشنهاد طرح مساله در گردهمایی آینده را مطرح نمود. مدیر مرکز چاپ و انتشارات دانشگاه علامه طباطبائی در ادامه با معرفی امکانات و نیروی انسانی شاغل در این مرکز به تشریح رویه‌های به کار گرفته شده جهت کاهش بحران کاغذ از جمله دریافت هزینه چاپ از صاحبین آثار مجلات علمی و مشارکت با مراکز پخش در چاپ کتب پرفروش پرداخت.
دکتر ابراهیمیان، نماینده دانشگاه صنعتی امیرکبیر در خصوص معضل کاغذ به وجود رویه‌های مبتنی بر رانت در اتحادیه ناشران دانشگاهی اشاره کرد که منجر به برهم خوردن تعادل در توزیع کاغذ شده است، وی تصویب قانونی کنسرسیوم مراکز چاپ و انتشارات دانشگاه‌های برتر را زمینه‌ای برای پیگیری منسجم این معضل قلمداد نمود.
دکتر پورجوادی، نماینده دانشگاه صنعتی شریف در ادامه اظهار داشت: چون اتحاد و یکدستی میان ناشرین دانشگاهی وجود ندارد بنابراین نمی‌توان مطالبات مشترک را به طور جدی پیگیری نمود و اگر این اتحاد شکل بگیرد می‌توان در مقابل مراکز پخش وحدت رویه اتخاذ نمود. وی همچنین امکان تغییر قیمت کتب قدیمی را یکی دیگر از مشکلاتی عنوان کرد که توسط وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی قابل رفع دانست.
دکتر زندمقدم در ادامه خطاب به دبیر کارگروه ساماندهی کاغذ با اشاره دوباره به معضلات صنعت چاپ از جمله قیمت و کمبود کاغذ، حجم پایین کاغذ دریافتی و حتی عدم صدور فاکتور به هنگام خرید آزاد، درخواست تعیین سهمیه ویژه برای اعضای کنسرسیوم مراکز چاپ و انتشارات دانشگاه‌های برتر را مطرح نمود.
دکتر شریف نبی، نماینده دانشگاه صنعتی اصفهان نیز کاهش قابل توجه تیراژ چاپ کتاب را از تاثیرات مستقیم معضل کاغذ ارزیابی نمود.
دکتر فرمانی، نماینده دانشگاه علم و صنعت در ادامه جلسه با اشاره به عدم وجود تعادل میان چاپ و فروش کتاب از تعطیلی بخش افست چاپخانه این دانشگاه خبر داد و با توجه به چاپ کتب همسان در چندین دانشگاه درخواست هماهنگی بیشتر میان دانشگاه‌های برتر را به منظور جلوگیری از پیش‌آمد نمودن این مشکل پیشنهاد نمود.
خانم فروهی، نماینده دانشگاه تربیت مدرس با تاکید بر متاثر بودن این دانشگاه از مشکل دریافت کاغذ از اتحادیه ناشران اظهار داشت این دانشگاه کلیه امور مرتبط با چاپ کتاب را برون‌سپاری نموده است. وی همچنین از انجام رایزنی‌ها جهت تولید کتب الکترونیک خبر داد.
پس از اظهارات نمایندگان مراکز چاپ و انتشارات دانشگاه‌های برتر کشور، آقای کمالی‌نژاد، دبیر کارگروه ساماندهی کاغذ وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی اظهار داشت: از ابتدای امسال که پیش‌بینی بروز بحران کاغذ را می‌کردیم در این خصوص با وزارت صنعت، معدن و تجارت و همچنین با تجار و وارد کنندگان وارد مذاکره شدیم، در نتیجه پس از تعیین ارز 4200 تومانی برای واردات، بیش از 250 هزار تن کاغذ وارد کشور شد که البته تامین ارز آن کار مشکلی بود. کمالی‌نژاد با اشاره به اینکه 90 درصد کاغذ مصرفی وارداتی می‌باشد، بحران نرخ ارز را در این خصوص امری خطرناک توصیف کرد. وی به ظرفیت تولید کاغذ داخلی توسط سه کارخانه فعال اشاره کرده و بیان داشت متاسفانه خمیر تولید شده در این کارخانه‌ها به جای تولید کاغذ صادر می‌شود، لذا درخواست من از بخش دانشگاهی این است که این مساله مورد پژوهش، علت‌یابی و ارائه راهکار قرار گیرد. تلاش ما بر این است که ارز اختصاص یافته به تامین کاغذ توسط وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی که بخشی در اختیار بانک مرکزی و بخشی دیگر در اختیار وزارت صمت است را خود در اختیار بگیریم تا بتوانیم واردات کاغذ را مدیریت کنیم. چون دغدغه دانشگاه‌ها دریافت یکباره سهمیه کاغذشان است تلاش ما نیز بر این است اولویت اختصاص کاغذ با نشر دانشگاهی باشد. تقاضایی که بنده از بخش دانشگاهی دارم این است که علاوه بر اولویت‌بندی چاپ با ارجحیت کتاب، نگاه انباری به این مساله نداشته باشند. همچنین لازم به توجه است که با پروانه نشر کاغذی کتاب الکترونیک هم می‌توان تولید کرد و طبق آمار خانه کتاب میزان فروش نسخه‌های الکترونیک بیشتر از نسخه‌های چاپی است.
دکتر زند مقدم در پاسخ به اظهارات آقای کمالی‌نژاد در خصوص کاهش تیراژ چاپ کتاب گفت: ما هم اکنون نیز درگیر این مساله هستیم، به گونه‌ای که انتقاداتی را نیز در پی داشته است، برای مثال کتاب "کمره‌نامه"، تالیف آقای دکتر فرهادی، برنده جایزه پژوهش سال در تیراژ پایین چاپ شده است که این مساله توسط ایشان در مراسم اهداء جایزه خطاب به وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی بیان شد. پس درخواست ما این است که نگاه ویژه‌ای معطوف به نشر دانشگاهی باشد.
نماینده دانشگاه صنعتی خواجه‌نصیر در ادامه اظهار داشت: اعضای این کنسرسیوم عمده کتب مرجع دانشگاهی را تامین می‌کنند، بنابراین خواهشمندیم مشکل تامین کاغذ این دانشگاه‌ها حل شود. دقت داشته باشید که بین ناشران دانشگاهی و ناشران کتب دانشگاهی فرق است و اگر این تمایز در امر تخصیص کاغذ توسط وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی در نظر گرفته شود مشگلات ما تا حدودی مرتفع خواهد شد.
نماینده دانشگاه صنعتی شریف نیز با انتقاد از تامین کاغذ ناشران موازی حل معضل قاچاق کتاب را ناممکن توصیف کرد.در ادامه این گردهمایی موضوع نحوه حضور اعضای کنسرسیوم در سی‌و‌دومین نمایشگاه کتاب تهران مورد بررسی قرار گرفت.
دکتر زندمقدم در این خصوص اظهار داشت: تعیین محل استقرار انتشارات دانشگاهی در کنار ناشران آموزشی در مجموعه نمایشگاه کتاب مناسب نبوده و بهتر است مکانی مستقل و متمایز به این امر اختصاص یابد. مطلب دیگر اینکه تمامی اعضای کنسرسیوم در حوزه تولیدات بین‌المللی فعالیت دارند، لذا تقاضا داریم در قسمت بین‌الملل نمایشگاه نیز محلی برای عرضه محصولات بین‌المللی این دانشگاه‌ها در نظر گرفته شود.
آقای کمالی‌نژاد نیز در پاسخ ضمن استقبال از این پیشنهاد گفت: بهتر است کنسرسیوم این مساله را از طریق وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی پیگیری کنند.
نماینده دانشگاه تهران نیز مشکل اجاره‌بهای بالای غرفه‌ها را مطرح کرده و درخواست تخفیف به ناشرین دانشگاهی را مطرح نمود.
در پایان این گردهمایی در خصوص برگزاری گردهمایی چهارم کنسرسیوم مراکز چاپ و انتشارات دانشگاه‌های برتر به مذاکره پرداختند.
نظر شما :